1. Agrest (Ribes uva-crispa)
Agrest, znany również jako kruszyna, to klasyczny krzew owocowy w polskich ogrodach. Jego owoce, charakteryzujące się wyjątkowym, lekko kwaśnym smakiem, są bogate w witaminę C i pectyny. Idealnie nadają się do bezpośredniego spożycia, jak również do przetworów, takich jak dżemy czy kompoty. Krzew ten jest odporny na niskie temperatury i nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, co czyni go doskonałym wyborem dla początkujących ogrodników.

2. Porzeczka czarna (Ribes nigrum)
Porzeczka czarna jest ceniona za swoje małe, intensywnie czarne owoce o charakterystycznym, mocnym smaku. Są one wyjątkowo bogate w witaminę C, antocyjany i inne przeciwutleniacze. Doskonale nadają się do produkcji soków, syropów i likierów. Krzew ten jest łatwy w uprawie, odporny na mróz i preferuje lekko kwaśne gleby.

3. Porzeczka czerwona (Ribes rubrum)
Porzeczka czerwona, z jej błyszczącymi, rubinowymi owocami, jest doskonała zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i do przetworów. Owoce są źródłem witamin, zwłaszcza witaminy C, oraz mają właściwości antyoksydacyjne. Krzew ten jest odporny na niskie temperatury, jednak wymaga regularnego cięcia, aby zapewnić obfite plony.

4. Porzeczka biała (Ribes sativum)
Porzeczka biała, choć mniej popularna niż jej czerwona i czarna odmiana, zachwyca delikatnym, słodkim smakiem. Owoce są bogate w witaminę C i przeciwutleniacze. Krzew ten jest stosunkowo łatwy w uprawie, preferując stanowiska słoneczne do półcienistych.

5. Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa)
Aronia, znana również jako czarna jagoda, jest ceniona za swoje małe, ciemne owoce o lekko cierpkim smaku. Bogate w witaminy, antocyjany i inne przeciwutleniacze, są idealne do przetworów, soków czy herbat. Krzew ten jest niezwykle odporny na trudne warunki klimatyczne i glebowe, co czyni go doskonałym wyborem dla ogrodników w każdym regionie Polski.

6. Rokitnik (Hippophae rhamnoides)
Rokitnik jest ceniony za swoje jaskrawo pomarańczowe owoce, które są prawdziwym skarbcem witaminy C, E oraz kwasów Omega-7. Chociaż jego owoce są nieco kwaśne w smaku, świetnie nadają się do przetworów. Krzew ten wymaga stanowiska słonecznego i dobrze przepuszczalnej gleby.

7. Jeżyna (Rubus fruticosus)
Jeżyna zachwyca swoimi soczystymi, słodkimi i lekko cierpkimi owocami, które dojrzewają pod koniec lata. Są one bogate w witaminy, błonnik i antyoksydanty. Krzewy jeżyn preferują stanowiska słoneczne i żyzną glebę. Wymagają regularnego przycinania, aby zachować zdrowy wzrost i obfite plony.

8. Malina (Rubus idaeus)
Malina jest ulubionym krzewem owocowym w wielu ogrodach. Jej czerwone, aromatyczne owoce są bogate w witaminy, zwłaszcza C, i antyoksydanty. Maliny są wspaniałe zarówno na surowo, jak i do przetworów. Krzew ten preferuje stanowiska słoneczne i żyzną glebę. Regularne przycinanie pomaga w zachowaniu zdrowych krzewów.

9. Orzech laskowy (Corylus avellana)
Orzech laskowy to nie tylko owoc, ale również ozdoba ogrodu. Jego jadalne orzechy są bogate w zdrowe tłuszcze, białko i witaminy. Krzew ten preferuje gleby żyzne i stanowiska słoneczne. Orzechy zbiera się jesienią, gdy same opadają na ziemię.

10. Truskawka (Fragaria x ananassa)
Truskawka, choć często klasyfikowana jako bylina, może być również traktowana jak krzew. Jej soczyste, słodkie owoce są bogate w witaminę C i antyoksydanty. Idealnie nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i do przetworów. Truskawki wymagają żyznej, dobrze nawodnionej gleby i regularnego nawożenia.

11. Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum)
Borówka amerykańska, znana też jako borówka wysoka, produkuje duże, soczyste owoce pełne witamin i antyoksydantów. Jest szczególnie ceniona za walory smakowe oraz zdrowotne. Krzew ten preferuje kwaśne gleby i stanowiska słoneczne do półcienistych. Regularne przycinanie i nawożenie są kluczowe dla zachowania zdrowia i plenności krzewów.

12. Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)
Brusznica, znana również jako borówka czerwona, to niski krzew, który produkuje małe, czerwone owoce o charakterystycznym, lekko cierpkim smaku. Owoce są bogate w witaminy i antyoksydanty. Krzew ten jest odporny na trudne warunki klimatyczne i preferuje gleby kwaśne.

13. Borówka czarna (Vaccinium myrtillus)
Borówka czarna, często nazywana jagodą, jest ceniona za swoje małe, ciemne, słodko-kwaśne owoce. Są one bogate w antyoksydanty i witaminy. Krzew ten preferuje cieniste, leśne stanowiska i kwaśną glebę.

14. Dzika róża (Rosa canina)
Dzika róża, znana również jako świętoszek, produkuje jadalne owoce zwane owocami różanymi, czyli dzikimi jabłkami. Są one bogate w witaminę C i stosowane w medycynie naturalnej. Krzew ten jest odporny na mróz i preferuje słoneczne stanowiska.

15. Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica)
Pigwowiec japoński, oprócz atrakcyjnych kwiatów, produkuje jadalne, twarde owoce, które są doskonałe do przetworów. Owoce są bogate w witaminę C i pectyny. Krzew ten preferuje słoneczne stanowiska i żyzne gleby.

16. Głóg (Crataegus)
Opis: Głóg to krzew wielu możliwości, znany ze swoich drobnych, intensywnie czerwonych owoców, które dojrzewają na przełomie lata i jesieni. Jego owoce, choć nieco cierpkie w surowym stanie, przemieniają się w prawdziwe kulinarne skarby po odpowiednim przetworzeniu. Szczególnie popularne są z nich nalewki i konfitury, cenione zarówno za wyjątkowy smak, jak i właściwości prozdrowotne. Głóg jest też atrakcyjny wizualnie – wiosną zachwyca obfitością białych kwiatów, które przyciągają do ogrodu liczne owady zapylające.

17. Dzika Śliwa (Prunus spinosa)
Opis: Dzika śliwa, znana również jako tarnina, to dziki krewniak popularnych odmian śliw. Charakteryzuje się drobnymi, intensywnie fioletowymi owocami o wyrazistym, kwaśno-słodkim smaku. Są one doskonałe do tworzenia domowych przetworów, w tym dżemów, konfitur, a nawet wytrawnych sosów do mięs. Krzew ten wyróżnia się także swoją wytrzymałością – doskonale radzi sobie w polskim klimacie, zapewniając obfite plony nawet w mniej sprzyjających warunkach.

18. Malina Czarna (Rubus occidentalis)
Opis: Malina czarna jest prawdziwym klejnotem wśród owoców jagodowych. Jej ciemne, niemal czarne owoce są nie tylko wyjątkowo dekoracyjne, ale także bogate w antyoksydanty i witaminy. Smak tych malin jest intensywny, z nutami leśnego aromatu, co sprawia, że są doskonałe zarówno na świeżo, jak i w deserach czy przetworach. Krzew ten jest również wysoce ceniony za łatwość uprawy i odporność na choroby, co czyni go świetnym wyborem dla każdego ogrodnika.

19. Jeżyna Bezkolcowa (Rubus fruticosus 'Thornless’)
Opis: Jeżyna bezkolcowa to odmiana jeżyny, która ułatwia zbieranie owoców dzięki braku kolców. Jej duże, soczyste owoce o głębokim, ciemnorubinowym kolorze są równie smaczne, co zdrowe, oferując bogactwo witamin i minerałów. Świetnie nadają się do bezpośredniego spożycia, jak i do przetworzenia na dżemy, soki czy desery. Krzew ten jest również atrakcyjny wizualnie, z eleganckimi, łukowato wygiętymi gałązkami, co czyni go doskonałym wyborem zarówno do ogrodu użytkowego, jak i ozdobnego.

20. Róża Pomarszczona (Rosa rugosa)
Opis: Róża pomarszczona jest nie tylko pięknym krzewem ozdobnym, ale także źródłem jadalnych i aromatycznych owoców – tzw. owoców dzikiej róży. Te czerwone, kuliste „jabłuszka” są bogate w witaminę C i antyoksydanty. Idealnie nadają się do przygotowania herbat, syropów czy konfitur. Róża pomarszczona, z jej charakterystycznymi, grubymi i pomarszczonymi liśćmi oraz dużymi, pachnącymi kwiatami, jest również wyjątkowym dodatkiem do każdego ogrodu, dodając mu dzikiego uroku.

21. Malina Żółta (Rubus idaeus 'Yellow’)
Opis: Malina żółta to odmiana maliny czerwonej, zachwycająca swoimi jasnożółtymi owocami. Te słodkie, delikatne w smaku owoce są nie tylko smaczne, ale i atrakcyjne wizualnie, co czyni je doskonałym dodatkiem do letnich deserów i sałatek owocowych. Maliny żółte są również łatwe w uprawie i odporniejsze na niektóre choroby, co sprawia, że są świetnym wyborem dla początkujących ogrodników.

22. Derenia Jadalna (Cornus mas)
Opis: Derenia jadalna, zwana też kornikiem, to krzew znany z drobnych, jaskrawożółtych owoców, które dojrzewają późnym latem. Ich smak jest lekko kwaskowaty, co sprawia, że świetnie nadają się do przetworów, kompotów czy jako dodatek do mięs. Derenia jest również ceniona za swoje ozdobne walory – wczesną wiosną obsypuje się żółtymi kwiatami, a jesienią liście krzewu przybierają piękne, czerwone barwy.

23. Śliwa Tarnina (Prunus spinosa)
Opis: Śliwa tarnina, znana również jako dzika śliwa, jest ceniona za swoje drobne, ciemnofioletowe owoce o intensywnym, lekko cierpkim smaku. Są one idealne do tworzenia wyjątkowych nalewek, dżemów i konfitur. Tarnina jest również krzewem o dużej wytrzymałości, dobrze przystosowanym do polskich warunków klimatycznych, co czyni ją doskonałym wyborem dla ogrodników ceniących sobie niewymagające, ale obficie owocujące rośliny.

W Polsce wiele z tych krzewów jest uprawianych zarówno dla owoców, jak i wartości ozdobnych. Niektóre z nich są dziko rosnącymi gatunkami, które również mają jadalne owoce.